حملات خون‌آشامی در دنیای ارزهای دیجیتال: مکیدن نقدینگی و کاربران رقیب

دنیای ارزهای دیجیتال پر از نوآوری و فرصت‌های سرمایه‌گذاری است، اما در کنار این موارد، خطرات و تهدیداتی نیز وجود دارد. یکی از این تهدیدات، «حمله خون‌آشامی» نام دارد. در این مقاله، به بررسی مفهوم حمله خون‌آشامی، روش‌های انجام آن، پروژه‌های آسیب‌پذیر و راه‌های مقابله با آن می‌پردازیم.

حمله خون‌آشامی چیست؟

حمله خون‌آشامی (Vampire Attacks) زمانی رخ می‌دهد که یک پروژه یا پروتکل جدید، با الهام گرفتن از یک پروژه موفق و باسابقه، راه‌اندازی می‌شود. این پروژه جدید، با ارائه مشوق‌ها و پاداش‌های بهتری نسبت به پروژه اصلی، کاربران و نقدینگی (liquidity) را به سمت خود جذب می‌کند. اصطلاح «خون‌آشام» در این نوع حمله، به دلیل «مکیدن» تدریجی منابع حیاتی از پروژه رقیب به کار می‌رود.

تفاوت با سایر حملات

حمله خون‌آشامی با دیگر حملات رایج در حوزه ارز دیجیتال، مانند هک، فریبکاری و سوءاستفاده، تفاوت‌هایی دارد. حملات خون‌آشامی در اغلب موارد قانونی بوده و به جای سرقت مستقیم، بر رقابت سالم و ارائه خدمات بهتر به کاربران تأکید می‌کند.

اهداف حملات خون‌آشامی

معمولاً پروژه‌هایی که برای موفقیت به جذب کاربر و نقدینگی بالا وابسته هستند، در معرض خطر حملات خون‌آشامی (Vampire Attacks) قرار دارند. این پروژه‌ها شامل صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX)، بازارچه‌های NFT، مزارع بازده (yield farm) و هر پروژه‌ای که از استخرهای نقدینگی استفاده می‌کند، می‌شوند.

ویژگی‌های پروژه‌‌‌ای که در معرض خطر است:

نقدینگی بالا: پروژه‌هایی با نقدینگی زیاد، طعمه‌های جذابی برای حملات خون‌آشامی هستند، زیرا مهاجم می‌تواند سرمایه کلانی را به خود جذب کند.
جامعه کاربری مستحکم: پروژه‌هایی با جامعه کاربری وفادار نیز آسیب‌پذیرند، چرا که مهاجم می‌تواند با نفوذ به این جامعه، کاربران را به سمت خود هدایت کند.
کارمزد بالا: پروژه‌هایی که کارمزدهای سنگینی از کاربران دریافت می‌کنند، مستعد حمله هستند. مهاجم می‌تواند با ارائه کارمزدهای پایین‌تر، کاربران را به سمت خود جذب کند.
فقدان نوآوری: پروژه‌هایی که فاقد نوآوری و ارائه ویژگی‌های جدید یا مشوق‌های بهتر به کاربران هستند، در برابر پروژه‌های رقیب با تحرک بالا، آسیب‌پذیرترند.

مراحل اجرای حمله خون‌آشامی

شناسایی پلتفرم هدف
ارائه مشوق‌های بیشتر برای جذب کاربران از پلتفرم هدف، مانند توزیع رایگان توکن (airdrop)
استفاده از روش‌های مختلف بازاریابی برای آگاهی‌رسانی به جامعه هدف در مورد پلتفرم جدید و مزایای آن
معرفی استخرهای نقدینگی جدید در پلتفرم مهاجم برای گسترش تدریجی خدمات
استفاده از توکن‌های پلتفرم جدید به عنوان پاداش برای تشویق کاربران به انتقال نقدینگی خود
افزایش نقدینگی و حجم معاملات در پلتفرم جدید

مقابله با حملات خون‌آشامی

پروژه‌ها برای کاهش آسیب‌پذیری در برابر حملات خون‌آشامی (Vampire Attacks) و بهبود وضعیت پس از حمله، می‌توانند از روش‌های زیر بهره ببرند:

دوره قفل نقدینگی: الزام دوره قفل برای تأمین‌کنندگان نقدینگی جدید، مانع از خروج فوری آن‌ها پس از دریافت پاداش می‌شود.
محدودیت برداشت توکن نقدینگی: محدود کردن تعداد توکن‌های نقدینگی قابل برداشت توسط هر کاربر در یک بازه زمانی، از مهاجرت ناگهانی کاربران و نقدینگی جلوگیری می‌کند.
مکانیزم رأی‌گیری: وجود سیستم رأی‌گیری یا ساختار DAO کامل، به کاربران امکان مشارکت در جهت‌گیری پروتکل را می‌دهد. این امر با دادن حق انتخاب به کاربران، مانع از حملات خون‌آشامی می‌شود.
پاداش‌های پویا: با ارائه پاداش‌های بیشتر برای مشارکت طولانی‌مدت و وفاداری، می‌توان کاربران را تشویق به ماندگاری در پلتفرم کرد.
جلیقه‌گذاری توکن: با جلیقه‌گذاری (vesting) پاداش‌ها برای تأمین‌کنندگان نقدینگی، می‌توان آنها را به حفظ نقدینگی در پلتفرم برای مدت زمان طولانی‌تر ترغیب کرد. برخی از پلتفرم‌ها حتی در صورت خروج زودهنگام کاربر، بخشی از پاداش‌ها را ضبط می‌کنند.
بررسی‌های امنیتی: انجام بررسی‌های امنیتی دوره‌ای به افزایش اعتماد کاربران و تمایز از پلتفرم‌های رقیب که سابقه اثبات‌شده‌ای ندارند، کمک می‌کند.

مثال‌هایی از حملات خون‌آشامی برجسته

SushiSwap/UniSwap: صرافی غیرمتمرکز SushiSwap با ارائه مشوق‌های جذاب در ابتدای راه‌اندازی، توانست نقدینگی قابل‌توجهی را از رقیب خود، Uniswap، جذب کند. با وجود اینکه Uniswap همچنان در جایگاه اول بازار قرار دارد، SushiSwap با ارائه ویژگی‌ها و قابلیت‌های جدید، به حفظ سهم بازار خود پرداخته است.
Blur/OpenSea: بازارچه NFT به نام Blur با استفاده از مشوق‌های airdrop، کاربران را به مهاجرت از پلتفرم‌های رقیب مانند OpenSea تشویق کرد. Blur برای مدتی از نظر حجم معاملات و سایر معیارها، OpenSea را پشت سر گذاشت.
پروژه‌های Dash/Masternode: پس از معرفی مفهوم masternode توسط Dash برای افزایش کاربرد بلاک‌چین، شاهد موجی از حملات خون‌آشامی به این پروژه بودیم. پروژه‌هایی مانند PivX، SmartCash، ZCoin و Dash Diamond با الگوبرداری از Dash یا ارائه قابلیت‌های مشابه، به طور مستقیم با آن رقابت ‌کردند.

نتیجه‌گیری

حملات خون‌آشامی (Vampire Attacks)، پدیده‌ای نوظهور در دنیای ارزهای دیجیتال هستند که می‌توانند به نفع اکوسیستم وب 3 عمل کنند. این حملات با ایجاد رقابت شدید، پروژه‌ها را به نوآوری و ارائه خدمات بهتر به کاربران ترغیب می‌کنند.

با این حال، لازم به ذکر است که برخی از پروژه‌ها که از تاکتیک‌های حمله خون‌آشامی استفاده می‌کنند، فاقد ویژگی‌های منحصر به فرد و تمایز قابل‌توجه هستند. این پروژه‌ها پس از مدتی به دلیل عدم ارائه ارزش واقعی به کاربران، از بین می‌روند. در نهایت، کاربران باید با بررسی دقیق پروژه‌ها و پلتفرم‌های مختلف، قبل از سرمایه‌گذاری یا مشارکت، آگاهانه تصمیم‌گیری کنند.

منابع:

مقالات آموزشی

حملات خون‌آشامی در دنیای ارزهای دیجیتال: مکیدن نقدینگی و کاربران رقیب