زی‌کش (Zcash) چیست؟

زی‌کش (Zcash) چیست؟

زی‌کش (Zcash) یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز با تمرکز بر حفظ حریم خصوصی کاربران است. این ارز دیجیتال از فناوری بلاک‌چین (Blockchain) استفاده می‌کند و هدف اصلی آن ارائه تراکنش‌های کاملاً ناشناس و امن است. زی‌کش به عنوان یک فورک (Fork) از بیت‌کوین (Bitcoin) ایجاد شده و از کدهای بیت‌کوین بهره می‌برد، اما با افزودن قابلیت‌های پیشرفته حریم خصوصی، خود را از بیت‌کوین متمایز می‌کند.

زی‌کش در دسته ارزهای دیجیتال حریم خصوصی (Privacy Coins) قرار می‌گیرد و از فناوری‌هایی مانند zk-SNARKs (Zero-Knowledge Succinct Non-Interactive Argument of Knowledge) برای رمزنگاری تراکنش‌ها استفاده می‌کند. این فناوری به کاربران اجازه می‌دهد بدون افشای اطلاعات حساس، تراکنش‌های خود را انجام دهند.

زی‌کش (ZEC) یک شبکه پرداخت همتا به همتا (Peer-to-Peer یا P2P) است که در سال ۲۰۱۶ توسط Zooko Wilcox-O’Hearn تأسیس شد. این ارز دیجیتال با هدف ارائه حریم خصوصی بیشتر نسبت به بیت‌کوین طراحی شده است. زی‌کش مانند بیت‌کوین از الگوریتم اجماع اثبات کار (Proof of Work یا PoW) استفاده می‌کند و تعداد کل واحدهای آن نیز مانند بیت‌کوین محدود به ۲۱ میلیون واحد است.

زی‌کش به کاربران این امکان را می‌دهد که تراکنش‌های خود را به دو صورت انجام دهند:
۱. تراکنش‌های شفاف (Transparent Transactions): مشابه تراکنش‌های بیت‌کوین، تمام جزئیات تراکنش در بلاک‌چین قابل مشاهده است.
۲. تراکنش‌های محافظت‌شده (Shielded Transactions): در این حالت، جزئیات تراکنش‌ها کاملاً رمزنگاری شده و تنها برای طرفین معامله قابل مشاهده است.

نکات کلیدی

– زی‌کش یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز است که حریم خصوصی کاربران را از طریق فناوری zk-SNARKs تضمین می‌کند.
– زی‌کش از بلاک‌چین استفاده می‌کند و تراکنش‌ها را به صورت عمومی ثبت می‌کند، اما جزئیات تراکنش‌ها می‌تواند کاملاً محرمانه باقی بماند.
– زی‌کش بر اساس چارچوب بیت‌کوین ساخته شده است، اما با افزودن قابلیت‌های حریم خصوصی، خود را از بیت‌کوین متمایز می‌کند.
– زی‌کش دارای دو نوع آدرس است: Z-addr (آدرس خصوصی) و T-addr (آدرس شفاف).

آشنایی با زی‌کش

زی‌کش در پاسخ به نیاز کاربران به حریم خصوصی بیشتر در تراکنش‌های مالی ایجاد شد. بیت‌کوین به عنوان اولین ارز دیجیتال، تراکنش‌های شفاف و قابل ردیابی را ارائه می‌داد، اما این شفافیت باعث شد کاربران به دنبال راه‌حل‌هایی برای حفظ حریم خصوصی خود باشند. زی‌کش با استفاده از فناوری zk-SNARKs، این مشکل را حل کرد.

zk-SNARKs به کاربران اجازه می‌دهد بدون افشای اطلاعات حساس، تراکنش‌های خود را تأیید کنند. این فناوری باعث می‌شود که حتی اطلاعاتی مانند آدرس فرستنده، گیرنده و مقدار تراکنش نیز محرمانه باقی بماند.

زی‌کش چگونه کار می‌کند؟

زی‌کش از دو نوع آدرس استفاده می‌کند:
۱. Z-addr: آدرس‌های خصوصی که از فناوری zk-SNARKs برای رمزنگاری تراکنش‌ها استفاده می‌کنند.
۲. T-addr: آدرس‌های شفاف که مشابه آدرس‌های بیت‌کوین عمل می‌کنند و تمام جزئیات تراکنش در بلاک‌چین قابل مشاهده است.

هنگامی که کاربران از آدرس‌های Z-addr استفاده می‌کنند، تراکنش‌های آن‌ها کاملاً محرمانه باقی می‌ماند. این قابلیت باعث می‌شود که زی‌کش برای افرادی که به حریم خصوصی خود اهمیت می‌دهند، گزینه‌ای ایده‌آل باشد.

امنیت پرداخت در سیستم زی‌کش

زی‌کش از یک سیستم دوگانه برای تراکنش‌ها استفاده می‌کند:
– تراکنش‌های شفاف: تمام جزئیات تراکنش در بلاک‌چین ثبت می‌شود و قابل مشاهده است.
– تراکنش‌های محافظت‌شده: جزئیات تراکنش‌ها رمزنگاری شده و تنها برای طرفین معامله قابل مشاهده است.

زی‌کش همچنین قابلیت افشای انتخابی (Selective Disclosure) را ارائه می‌دهد. این قابلیت به کاربران اجازه می‌دهد که در صورت نیاز، جزئیات تراکنش‌های خود را برای مقاصد حسابرسی یا قانونی افشا کنند.

چالش‌های زی‌کش

زی‌کش به دلیل قابلیت‌های حریم خصوصی خود، مورد توجه کاربران دارک‌وب (Dark Web) و فعالیت‌های غیرقانونی قرار گرفته است. این موضوع باعث شده است که دولت‌ها و نهادهای نظارتی نسبت به زی‌کش حساسیت نشان دهند.

با این حال، زی‌کش قابلیت‌هایی مانند ViewKey را ارائه می‌دهد که به کاربران اجازه می‌دهد در صورت نیاز، تراکنش‌های خود را برای نهادهای قانونی شفاف‌سازی کنند.

ملاحظات خاص

زی‌کش به دلیل قابلیت‌های حریم خصوصی خود، مورد انتقاد قرار گرفته است. برخی معتقدند که این ارز دیجیتال می‌تواند برای فعالیت‌های غیرقانونی استفاده شود. با این حال، زی‌کش تنها برای مجرمان اینترنتی طراحی نشده است. بسیاری از کاربران عادی نیز از زی‌کش برای محافظت از حریم خصوصی خود استفاده می‌کنند.

بهترین کیف‌پول‌ها برای نگهداری زی‌کش

– کیف‌پول‌های سخت‌افزاری: لجر نانو اس (Ledger Nano S) و TREZOR
– کیف‌پول‌های نرم‌افزاری: Jaxx و ZECWallet
– کیف‌پول‌های موبایل: Coinomi و Guarda

سوالات متداول

۱. زی‌کش چیست؟
زی‌کش یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز است که از فناوری zk-SNARKs برای حفظ حریم خصوصی تراکنش‌ها استفاده می‌کند.

۲. تفاوت زی‌کش و بیت‌کوین چیست؟
زی‌کش از فناوری‌های پیشرفته حریم خصوصی مانند zk-SNARKs استفاده می‌کند، در حالی که تراکنش‌های بیت‌کوین شفاف و قابل ردیابی هستند.

۳. آیا تراکنش‌های زی‌کش کاملاً ناشناس هستند؟
بله، اگر از آدرس‌های Z-addr استفاده شود، تراکنش‌ها کاملاً محرمانه باقی می‌مانند.

۴. زی‌کش چگونه حریم خصوصی را تضمین می‌کند؟
زی‌کش از فناوری zk-SNARKs استفاده می‌کند که به کاربران اجازه می‌دهد بدون افشای اطلاعات حساس، تراکنش‌های خود را تأیید کنند.

۵. آیا زی‌کش برای فعالیت‌های غیرقانونی استفاده می‌شود؟
زی‌کش به دلیل قابلیت‌های حریم خصوصی خود، ممکن است برای فعالیت‌های غیرقانونی استفاده شود، اما این تنها کاربرد آن نیست.

۶. آیا تراکنش‌های زی‌کش قابل ردیابی هستند؟
تراکنش‌های محافظت‌شده زی‌کش قابل ردیابی نیستند، مگر اینکه کاربر از قابلیت افشای انتخابی استفاده کند.

۷. زی‌کش چگونه استخراج می‌شود؟
زی‌کش مانند بیت‌کوین از الگوریتم اثبات کار (PoW) استفاده می‌کند و استخراج آن نیاز به سخت‌افزارهای قدرتمند دارد.

۸. آیا زی‌کش محدودیت عرضه دارد؟
بله، زی‌کش مانند بیت‌کوین دارای محدودیت عرضه ۲۱ میلیون واحد است.

۹. بهترین کیف‌پول برای نگهداری زی‌کش چیست؟
کیف‌پول‌های سخت‌افزاری مانند لجر نانو اس (Ledger Nano S) و TREZOR گزینه‌های امنی هستند.

۱۰. آینده زی‌کش چگونه است؟
زی‌کش به دلیل قابلیت‌های حریم خصوصی خود، همچنان مورد توجه کاربران و توسعه‌دهندگان قرار دارد، اما چالش‌های نظارتی می‌توانند بر آینده آن تأثیر بگذارند.

زی‌کش یکی از پیشرفته‌ترین ارزهای دیجیتال در حوزه حریم خصوصی است و با توجه به نیاز روزافزون به امنیت و ناشناس ماندن در تراکنش‌های مالی، می‌تواند نقش مهمی در آینده اقتصاد دیجیتال ایفا کند.